Er bestaat geen Nederlands woord voor ‘mindfulness’. Soms wordt ‘mindfulness vertaald als ‘aandacht’, ‘oplettendheid’, ‘opmerkzaamheid’, en soms als ‘gewaarzijn’ of ‘waarnemen’. Mindfulness is nieuwsgierige, open, vriendelijke, niet oordelende aandacht schenken aan je gedachten, gevoelens, emoties, handelingen, je omgeving en de mensen om je heen.
Mindfulness gaat over aandacht. Waar je aandacht is, daar ben je. We kennen allemaal ervaringen van volledig aanwezig zijn: de adembenemende zonsondergang, prachtige muziek of een andere intense ervaring. Onze geest is stil, we zijn een en al aandacht. We proeven de rijkdom van het moment.
Mindfulness betekent simpelweg: bewust zijn van de huidige ervaring. Door vaker je aandacht te sturen, leer je afstand te nemen van de spinsels in je hoofd. Je kunt je beter concentreren, je ontspant gemakkelijker. De geest wordt rustiger.
Met mindfulness leer je ook om makkelijker om te gaan met die momenten wanneer het niet gaat zoals je wilt. In de training oefen je met een aantal houdingskwaliteiten: niet-oordelen, geduld, frisse blik, vertrouwen, niet-streven, aanvaarding en loslaten. Mindfulness biedt je een keuze. Laat je je meevoeren door de automatische piloot, het oude patroon van denken en doen? Of kun je dit moment bewust beantwoorden en open staan voor de ervaringen van het hier en nu: wat je nu ziet, hoort, voelt of proeft.
Vaker bewust, mildere blik. Je kunt beter je grenzen bewaken. Je vangt stressprikkels beter op. Je gaat anders om met gedachtepatronen die tot somberheid en angst leiden.
Mindfulness is een techniek en kan worden aangeleerd met oefeningen die ontleend zijn aan inzichtmeditatie: Bijvoorbeeld oefeningen gericht op de ademhaling, de zintuigen (rozijn) en op lichamelijke gewaarwordingen (bodyscan).
Rust in mijn hoofd, hoe doe ik dat?
Mindfulkids, Aandacht Werkt!
‘Bodyscan…’
Wanneer ik mijn lijf verken,
met aandacht van teen tot top.
Wanneer ik mijn body scan,
merk ik van alles op:
Kromme tenen,
knikkende knieën,
ontsluitende
bekken bodemspieren.
Knoop in de maag, en
’t hart in de keel,
klemmende kaken,
de ogen scheel.
Knallende kop, zelfs
de haren gerezen,
klotsende oksels,
een schijter, in wezen.
Vol tanden,
mijn mond,
zweet in handen,
Hier, nu, mijn voorgrond…
Mieke
Mindfulness helpt het kind zichzelf te zijn en bij zichzelf te blijven!
Van nature is een kind mindful. Het heeft een aangeboren nieuwsgierigheid. Het wil alles verkennen en onderzoeken. Het doet dat op een impulsieve en ongekunstelde manier, met een onbevangen, vriendelijke en open houding naar elke ervaring, zonder oordeel of vooroordeel. Het is helemaal aanwezig en betrokken op wat er zich van moment tot moment aandient, gefocust en geconcentreerd, met zijn volle aandacht bij wat het doet. Het leven is een grote ontdekkingstocht, de wereld is niet bedreigend. Een kind laat ongeremd en spontaan zijn emoties zien: angst, boosheid, verdriet, maar ook opgewektheid, vreugde en blijheid. Jammer genoeg gaat veel van deze spontaneïteit verloren bij het opgroeien. Tijdens de opvoeding en op school leert het kind vooral discipline: hoe het zich moet gedragen, hoe het zijn taken moet verrichten en wat zijn plichten zijn. Jonge kinderen zijn als een spons. Ze nemen alles in zich op. De thuisituatie, de opvang, school, prestatiedruk…kunnen spanning en stress veroorzaken. Zo leert het kind af om te gaan met gevoelens en vervreemdt het van zichzelf.
De Amerikaan Jon Kabat-Zinn is grondlegger van de mindfulness- of aandachttraining. Hij haalde als eerste het begrip mindfulness,opmerkzaamheid, uit zijn boeddhistische context en ontwikkelde een acht weken durende mindfulnesstraining voor volwassenen. De Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) werd aanvankelijk opgezet voor mensen met chronische pijn, die uitbehandeld waren en moesten leren leven met deze pijn. Inmiddels heeft mindfulness zijn werking bewezen en wordt mindfulness in de gezondheidszorg op vele gebieden toegepast bijvoorbeeld ter bestrijding van piekeren, depressie of burn-out. Mindfulness Based Cognitive Therapy is een variant op de MBSR, aandachttraining. Er zijn elementen van cognitieve gedragstherapie ingebouwd. Er is veel wetenschappelijk onderzoek verricht naar aandachttraining (mindfulness) in de afgelopen dertig jaar. Recent (2010) is onderzoek gedaan naar het effect van aandachttraining bij kinderen door de Universiteit van Amsterdam. Zowel bij kinderen als bij volwassenen zijn de effecten van aandachttraining:
